Ιστορία της Ionian Bank Ltd

Τίτλος 10 μετοχών Ionian Bank Ltd από χαρτί, αξίας 50 λιρών Αγγλίας, έκδοσης 1880.  

Στο επάνω τμήμα εμφανίζεται διακοσμητικό στοιχείο, ο αριθμός του τίτλου και η επωνυμία της τράπεζας.  

Στο κάτω τμήμα απεικονίζεται φτερωτός λέων με θυρεό, το έτος ίδρυσης της τράπεζας 1839 και η αναγραφή της αξίας του τίτλου στα Αγγλικά: TEN SHARES EACH OF L5 (10 μετοχές των 5 λιρών Αγγλίας η καθεμία). 

Μια ιδιωτική τράπεζα στα Ιόνια Νησιά 

Το 1838 ο Sir Howard Douglas, Ύπατος Αρμοστής των Ιονίων Νήσων, και ο John Wright, επικεφαλής μιας ομάδας τραπεζιτών και εμπόρων του Λονδίνου, ανέλαβαν την πρωτοβουλία να ιδρύσουν μια ιδιωτική τράπεζα στα Ιόνια Νησιά. 

Ξεκίνησε ένας εκτενής κύκλος διαπραγματεύσεων μεταξύ του John Wright και της πολιτικής ηγεσίας του Ιονίου Κράτους. Κύριο θέμα των διαπραγματεύσεων ήταν η διαμόρφωση της νομικής λειτουργίας της νέας τράπεζας. 

Στις 23 Οκτωβρίου 1839 ο Λόρδος Ύπατος Αρμοστής εξέδωσε και επικύρωσε θέσπισμα της Γερουσίας των Ηνωμένων Κρατών των Ιονίων Νήσων για την ίδρυση της Ionian Bank. Η νεοσύστατη τράπεζα είχε έδρα το Λονδίνο και μετοχικό κεφάλαιο 100.000 λίρες.  

Για να καθοριστεί η νομική προσωπικότητα της τράπεζας, ήταν απαραίτητες οι εγκρίσεις των αρμόδιων κρατικών αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας. Πράγματι, τον Ιανουάριο του 1844 εκδόθηκε το σχετικό Βασιλικό Διάταγμα. 

Η πρώτη εκδοτική τράπεζα στον ελλαδικό χώρο 

Η Ionian Bank ξεκίνησε τις εργασίες της στα Επτάνησα την 1 Μαρτίου 1840. Ήταν η πρώτη εκδοτική τράπεζα που λειτούργησε στον ελλαδικό χώρο.  

Απέκτησε το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης τραπεζογραμματίων (χαρτονομισμάτων) για 20 χρόνια στα Ιόνια Νησιά. Οι ιδρυτικοί της στόχοι περιλάμβαναν επίσης τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών και την καταπολέμηση της τοκογλυφίας.  

Το πρώτο χαρτονόμισμα που κυκλοφόρησε η Ionian Bank είχε ως νομισματική μονάδα το ισπανικό δίστηλο, γνωστό ως κολονάτο. Κυκλοφορούσαν αξίες των 2, των 5 και των 100 κολονάτων. 

Το 1860 η Ionian Bank ανανέωσε το εκδοτικό της προνόμιο για άλλα 20 χρόνια. Το ίδιο έτος η Ιόνιος Βουλή όρισε ότι η τράπεζα μπορούσε να εκδίδει τραπεζογραμμάτια τριπλάσιας συνολικής αξίας από το αποθεματικό της (κάλυμμα) σε λίρες στερλίνες. 

Από τα κολονάτα στις δραχμές 

Το 1864 με τη Συνθήκη του Λονδίνου, η Επτάνησος εκχωρήθηκε στο Ελληνικό Βασίλειο.  

Η Ionian Bank έγινε η δεύτερη τράπεζα με εκδοτικό προνόμιο στην ελληνική επικράτεια μαζί με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Λίγο αργότερα αντικατέστησε τα τραπεζογραμμάτιά της που ήταν εκφρασμένα σε κολονάτα, με νέα χαρτονομίσματα σε δραχμές.  

Το 1880 το εκδοτικό προνόμιο της Ionian Bank παρατάθηκε έως το 1905. Παράλληλα, η τράπεζα έχασε το μονοπώλιο των τραπεζικών εργασιών στα Επτάνησα. Τα τραπεζογραμμάτιά της απέκτησαν την ίδια νομική ισχύ με τα τραπεζογραμμάτια της Εθνικής Τράπεζας.  

Μετατροπή σε μετοχική τραπεζική εταιρεία  

Η Ionian Bank ήταν μια από τις ελάχιστες τράπεζες που λειτουργούσαν με το καθεστώς του βασιλικού διατάγματος έως τα τέλη του 19ου αιώνα. 

Το 1880 άλλαξε το νομικό καθεστώς της στο Λονδίνο, και έγινε ανώνυμη μετοχική τραπεζική εταιρεία που υπαγόταν στη νομοθεσία περί εταιρειών. 

Μετατράπηκε σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης το 1883, με δική της πρωτοβουλία. 

Το 1905 η Ionian Bank εξασφάλισε την παράταση του εκδοτικού προνομίου μέχρι το 1920, οπότε και έληξε οριστικά.    

Παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο 

Το 1907 η Ionian Bank ίδρυσε κατάστημα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Παράλληλα δημιούργησε ένα δίκτυο υποκαταστημάτων και πρακτορείων στα σημαντικότερα περιφερειακά κέντρα της χώρας. Σκοπός της ήταν ο αποτελεσματικότερος έλεγχος του κυκλώματος παραγωγής βαμβακιού.  

Μετά το 1920 η τράπεζα στράφηκε εξολοκλήρου στις εμπορικές δραστηριότητες. Διέθετε ένα δίκτυο 13 καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα.     

Το 1922 η Ionian Bank ανέλαβε το κατάστημα που διατηρούσε η Guaranty Trust Company of New York στην Κωνσταντινούπολη. Σκοπός της ήταν η χρηματοδότηση του εμπορίου μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.   

Το 1926 η Ionian Bank επεκτάθηκε στην Κύπρο και ίδρυσε κατάστημα στη Λευκωσία. 

Τέλος εποχής για την Ionian Bank 

Η Ionian Bank εξαγόρασε τη Λαϊκή Τράπεζα το 1938.  

Το 1957 η Εμπορική Τράπεζα εξαγόρασε το σύνολο των εργασιών της Ionian Bank στην Ελλάδα, καθώς και της Λαϊκής Τράπεζας. Στη συνέχεια η Λαϊκή Τράπεζα απορρόφησε την Ionian Bank και δημιουργήθηκε η Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα.  

Η Alpha Τράπεζα Πίστεως εξαγόρασε την Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα το 1999, και την απορρόφησε τον επόμενο χρόνο. Η νέα διευρυμένη τράπεζα μετονομάστηκε σε Alpha Bank. 

Η συλλογή χρεογράφων της Ionian Bank

Ο τίτλος 10 μετοχών Ionian Bank Ltd, 1880 ανήκει στη σπάνια συλλογή χρεογράφων, μετοχών και ομολογιών της Ionian Bank.

Η συλλογή χρονολογείται κυρίως στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Προέκυψε από την πολύπλευρη δράση που ανέπτυξε η Ionian Bank στον ελλαδικό χώρο ως εκδοτική και ως εμπορική τράπεζα.

Τα χάρτινα τεκμήρια της συλλογής περιέχουν δεδομένα οικονομικής φύσης και εικαστικές παραστάσεις με ιδιαίτερη αισθητική αξία.

Η Ionian Bank στις εκδόσεις μας

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την Ionian Bank στα βιβλία μας:

• Η Ιονική Τράπεζα και το Εκδοτικό της Προνόμιο (1839-1920), επιμέλεια Κώστας Κωστής, που αναφέρεται στην ιστορία του εκδοτικού προνομίου της Ιονικής Τράπεζας.
• The Ionian Bank: An Imperial Institution, 1839-1864, του Philip L. Cottrell, που παρουσιάζει την ιστορία της Ionian Bank από την ίδρυσή της ως την ένωση των Ιονίων Νήσων με το ελληνικό κράτος.
  Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο The Ionian Bank: An Imperial Institution, 1839-1864 από το e-shop της Alpha Bank.
• Papers of the Ionian Bank Limited της Zoë Browne, που περιλαμβάνει τον κατάλογο των αρχείων της Ionian Bank που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη του London School of Economics.
• Το Εκδοτικό Προνόμιο της Ιονικής Τράπεζας 1839-1920, του Βασίλη Μήτση, που καλύπτει τη χρονική περίοδο κατά την οποία η τράπεζα διατήρησε και άσκησε γενικότερα το εκδοτικό της προνόμιο.
  Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο Το Εκδοτικό Προνόμιο της Ιονικής Τράπεζας 1839-1920 από το e-shop της Alpha Bank.

Ο χώρος του Ιστορικού Αρχείου της Alpha Bank δεν είναι ανοικτός για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.