Έκθεση «Μακεδονίας νόμισμα. Από τη Συλλογή της Alpha Bank»

Η πρώτη έκθεση στη Θεσσαλονίκη

Η έκθεση διοργανώνεται από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Είναι η πρώτη φορά που η Νομισματική Συλλογή της Τράπεζας εκτίθεται στη Θεσσαλονίκη.

Παρουσιάζεται η ιστορία της νομισματοκοπίας στη Μακεδονία, μέσα από 270 αργυρά και χρυσά νομίσματα.

Η Μακεδονία υπήρξε μια από τις πρώτες περιοχές της Ελλάδας που υιοθέτησαν το νόμισμα, γύρω στο 525-510 π.Χ. Μεγάλο ρόλο σε αυτό έπαιξε και το γεγονός ότι στην περιοχή υπάρχουν μεταλλεία αργυρού και χρυσού.

Η ιστορία του μακεδονικού νομίσματος

Οι 5 θεματικές ενότητες της έκθεσης εξυπηρετούν την αφήγηση της ιστορίας του μακεδονικού νομίσματος χρονικά και γεωγραφικά:

1. Τα θρακομακεδονικά έθνη.
2. Οι Μακεδόνες βασιλείς.
3. Η περίοδος του 2ου-1ου αιώνα π.Χ.
4. Οι μακεδονικές πόλεις.
5. Οι απομιμήσεις.

Το διεθνές νόμισμα

Σε έναν χάρτη που βρίσκεται στο τέλος της έκθεσης, αποτυπώνεται η πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς την Ανατολή. Το αχανές κράτος που δημιούργησε ο Μακεδόνας βασιλιάς εκτεινόταν σε 3 ηπείρους: από τα Καρπάθια και τον Δούναβη έως τον Ινδό ποταμό και την Αίγυπτο.

Σε αυτή την επικράτεια, ο Μέγας Αλέξανδρος θεμελίωσε ένα κοινό νόμισμα, που έγινε το διεθνές νόμισμα της αρχαιότητας κατά την ελληνιστική εποχή. Πρόκειται για το αλεξάνδρειο τετράδραχμο. Αρχικά το νόμισμα εκδίδονταν για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες του κράτους και την πληρωμή των μισθοφόρων.

Στον χάρτη παρουσιάζονται επίσης τα νομισματοκοπεία που εξέδιδαν το κοινό αυτό νόμισμα, με τους ίδιους τύπους και το ίδιο βάρος, σύμφωνα με τον ευρύτατα αποδεκτό σταθμητικό κανόνα. Μάλιστα, τα νομισματοκοπεία αυτά συνέχισαν να εκδίδουν νομίσματα ακόμα και μετά τον θάνατο του στρατηλάτη.

Τα θρακομακεδονικά έθνη

Παρουσιάζονται τα νομίσματα των θρακομακεδονικών εθνών, δηλαδή των λαών που κατοικούσαν στην κεντρική και την ανατολική Μακεδονία.

Η ιστορία τους, ακόμη και η ακριβής γεωγραφική κατανομή τους, παρουσιάζουν σημαντικά κενά, και οι πληροφορίες που διαθέτουμε γι’ αυτά είναι εξαιρετικά περιορισμένες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γνώσεις μας για τα θρακομακεδονικά έθνη προέρχονται από τα αργυρά νομίσματα που εξέδιδαν.

Οι Μακεδόνες βασιλείς

Παρουσιάζονται τα νομίσματα των Μακεδόνων βασιλέων.

Η βασιλική νομισματοκοπία της Μακεδονίας εγκαινιάστηκε από τον Αλέξανδρο Α΄ (498-454 π.Χ.), που ανήλθε στον μακεδονικό θρόνο όταν η περιοχή βρισκόταν υπό περσική κυριαρχία.

Τελείωσε με τον Περσέα (179-168 π.Χ.), τον τελευταίο Μακεδόνα βασιλιά. Η ζωή του σημαδεύτηκε από τους αγώνες αντίστασης κατά της ρωμαϊκής εισβολής στον ελλαδικό χώρο.

Η περίοδος του 2ου-1ου αιώνα π.Χ.

Παρουσιάζεται η νομισματοκοπία των 2 τελευταίων προχριστιανικών αιώνων στη Μακεδονία. Το θέμα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η χρονολόγηση ορισμένων εκδόσεων παραμένει ακόμη ανοιχτή στην έρευνα.

Τα εκθέματα που παρουσιάζονται αναφέρονται σε 3 χρονικές περιόδους:

1. Τελευταία έτη του Μακεδονικού βασιλείου.
2. Περίοδος μετά το 168 π.Χ., όταν η Μακεδονία χωρίστηκε από τους Ρωμαίους σε 4 ανεξάρτητα διοικητικά διαμερίσματα, τις λεγόμενες μερίδες.
3. Περίοδος μετά το 148 π.Χ., όταν η περιοχή ενσωματώθηκε στο ρωμαϊκό κράτος με την ονομασία provincial Macedonia.

Οι μακεδονικές πόλεις

Παρουσιάζονται νομίσματα των μακεδονικών πόλεων ανά γεωγραφική περιοχή.

Από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. ορισμένες πόλεις της Μακεδονίας έθεσαν σε κυκλοφορία τα πρώτα αργυρά νομίσματα της περιοχής. Ανάμεσά τους ήταν η Βέργη, η Αίνεια, η Μένδη, η Ποτίδαια, η Σκιώνη και η Άκανθος.

Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. σχεδόν όλες οι μακεδονικές πόλεις έκοβαν το δικό τους νόμισμα.

Οι απομιμήσεις

Παρουσιάζονται απομιμήσεις των μακεδονικών νομισμάτων.

Πρόκειται για νομίσματα που κυκλοφόρησαν αιώνες μετά την αρχική έκδοση των πρωτοτύπων και αναδεικνύουν ακριβώς τη σπουδαιότητα των μακεδονικών νομισμάτων.

Τα νομίσματα του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου ενέπνευσαν ξένους δυνάστες και απομακρυσμένους λαούς, που αντέγραφαν τις μακεδονικές εκδόσεις στη νομισματική παραγωγή τους.

Επιστημονική ομάδα και συντελεστές

Την επιμέλεια της έκθεσης ανέλαβαν οι:

• Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη, επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank.
• Δρ Χρήστος Γκατζόλης, προϊστάμενος του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων Τεκμηρίωσης και Δημοσιευμάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Την καλλιτεχνική επιμέλεια και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ανέλαβε ο Σταμάτης Ζάννος.

Ξεναγήσεις και εκδηλώσεις

Στον χώρο της έκθεσης πραγματοποιούνται οργανωμένες ξεναγήσεις για το κοινό και για σχολεία.

Παράλληλα, πραγματοποιείται η εκπαιδευτική δράση «Μια ημέρα σε ένα αρχαίο νομισματοκοπείο». Τα παιδιά που συμμετέχουν στη δράση έχουν την ευκαιρία να ζωγραφίσουν και να «κόψουν» το δικό τους νόμισμα, χρησιμοποιώντας αντίγραφα από αρχαίες μήτρες.

Τέλος, πραγματοποιείται διάλεξη του καθηγητή Olivier Picard, με θέμα «Τα νομίσματα της Μακεδονίας» για τους Φίλους του Αρχαιολογικού Μουσείου και στελέχη της Alpha Bank.

Κατάλογος έκθεσης

Την έκθεση συνοδεύει ο κατάλογος-λεύκωμα Μακεδονίας νόμισμα. Από τη Συλλογή της Alpha Bank, που κυκλοφορεί στα ελληνικά και στα αγγλικά. Ο κατάλογος ακολουθεί τη θεματική διάρθρωση της έκθεσης. Περιέχει τις φωτογραφίες 171 νομισμάτων, καθώς και αντίστοιχα συνοδευτικά κείμενα. Την επιμέλειά του ανέλαβε η Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη.

Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Μακεδονίας νόμισμα. Από τη Συλλογή της Alpha Bank από το e-shop της Alpha Bank.

Δελτία Τύπου

Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Μακεδονίας Νόμισμα. Από τη Συλλογή της Alpha Bank» μπορείτε να διαβάσετε στα σχετικά Δελτία Τύπου της Alpha Bank:

Δελτίο Τύπου με την ανακοίνωση της έκθεσης

Απολογιστικό Δελτίο Τύπου