Μετάβαση στο κεντρικό περιεχόμενο
Αρχική / Το Ιστορικό Αρχείο της Alpha Bank / Τα τεκμήριά μας / Κεντρικό κτίριο της Ιονικής Τράπεζας

Κεντρικό κτίριο της Ιονικής Τράπεζας

Αίθουσα συναλλαγών κεντρικού κτιρίου Ιονικής Τράπεζας, 1939
Εξωτερική άποψη κτιρίου Ιονικής Τράπεζας
Πρόσοψη κεντρικού κτιρίου Ιονικής Τράπεζας
Εσωτερικό αίθουσας συναλλαγών κεντρικού κτιρίου Ιονικής Τράπεζας

Το κεντρικό κτίριο της Ιονικής Τράπεζας στη οδό Πεσμαζόγλου στην Αθήνα υπήρξε ένα από τα επιβλητικότερα κτίρια των αρχών του 20ού αιώνα στην Ελλάδα. Ήταν ένα από τα πρώτα τραπεζικά κτίρια που χτίστηκαν στην πρωτεύουσα. Μέσα από τη σπάνια συλλογή φωτογραφιών της Ιονικής Τράπεζας, κάνουμε ένα ταξίδι στην εξέλιξη του κτιρίου από το 1939 έως τη σημερινή εποχή. 

Φωτογραφίες του κεντρικού κτιρίου της Ιονικής Τράπεζας σε διαφορετικές φάσεις της ιστορικής του εξέλιξης, από το 1939 μέχρι σήμερα 

  • Αναμνηστική φωτογραφία του προσωπικού της Ιονικής Τράπεζας (1939). Διακρίνεται η αίθουσα συναλλαγών με το σχήμα του θόλου, το κεντρικό ρολόι και οι περιμετρικοί κίονες με τη διακόσμησή τους (εικόνα 1). 
  • Εξωτερικές απόψεις του κτιρίου, ύστερα από τη συνένωσή του με το κτίριο της Λαϊκής Τράπεζας (εικόνες 2 και 3) 
  • Εσωτερικό της αίθουσας συναλλαγών, μετά την αποκατάσταση του κτιρίου από την Alpha Bank το 2006. Οι εργασίες ανέδειξαν τη λαμπρότητα και την επιβλητικότητα του κτιρίου (εικόνα 4). 

Η ανέγερση του κτιρίου 

Το 1912 ξεκίνησε η κατασκευή του νέου καταστήματος της Ιονικής Τράπεζας στην οδό Πεσμαζόγλου. Εικάζεται ότι είναι έργο άγνωστου Άγγλου αρχιτέκτονα, με συνεργάτη τον Αναστάσιο Μεταξά.  

Το γεγονός αναφέρθηκε στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της τράπεζας στο Λονδίνο. Μάλιστα, έγινε εκτενής αναφορά στα Πρακτικά σχετικά με τα υλικά κατασκευής, το αρχιτεκτονικό στιλ και τη διαρρύθμιση, καθώς και την ασφάλεια των νέων θησαυροφυλακίων 

Ωστόσο, υπήρξαν δυσκολίες στην ολοκλήρωση των εργασιών.  

Ολοκλήρωση και επέκταση του κτιρίου 

Λίγο πριν την ολοκλήρωση του κτιρίου κρίθηκαν αναγκαίες αλλαγές στην κατασκευή του φεγγίτη. Στις αρχές του 1915 εγκρίθηκε και η αγορά του περίφημου ρολογιού του τοίχου. Αντίγραφο του ρολογιού αυτού υπάρχει σήμερα στο βάθος της αίθουσας συναλλαγών.  

Το προσωπικό της Ιονικής Τράπεζας εγκαταστάθηκε στο νέο κτίριο στις 21 Σεπτεμβρίου 1915. Έλειπαν ακόμα έπιπλα και άλλα χρήσιμα αντικείμενα. Γι’ αυτό, καθυστερούσαν τα επίσημα εγκαίνια του κτιρίου 

Έναν χρόνο αργότερα ολοκληρώθηκε η κατασκευή της δεύτερης φάσης του κτιρίου, με τη μορφή επέκτασης κατά μήκος. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια υπέγραφε ο Αναστάσιος Μεταξάς. Το όνομά του εμφανίζεται σε επιγραφή στην είσοδο του κτιρίου.  

Ο δυσκολίες δεν έλειψαν ούτε και σε αυτό το στάδιο. Στην υπόθεση φαίνεται να έχει εμπλακεί έως και η βασίλισσα Σοφία, η οποία υπέδειξε ορισμένες αλλαγές στο κτίριο 

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός 

Το κτίριο-κόσμημα μαρτυρά τις αγγλικές του επιρροές 

Ο εντυπωσιακός κοίλος θόλος και οι διακοσμητικές λεπτομέρειες στο εσωτερικό της αίθουσας συναλλαγών, με τα ανάγλυφα φυτικά μοτίβα λευκού χρώματος, όπως και η εξωτερική όψη, παραπέμπουν στον νεοκλασικισμό. Αυτός χαρακτήριζε και την εδουαρδιανή αρχιτεκτονική της Μεγάλης Βρετανίας (1890-1914).  

Η ιστορική εξέλιξη του κτιρίου 

Το 1958 η συγχώνευση της Ιονικής Τράπεζας με τη Λαϊκή Τράπεζα οδήγησε στην επιβεβλημένη συνένωση των διπλανών κεντρικών κτιρίων των 2 τραπεζών. Μέχρι τότε χωρίζονταν από έναν μικρό ακάλυπτο χώρο. 

Το έργο ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Καψαμπέλης, που θέλησε να συνδέσει λειτουργικά το κτίριο της Ιονικής Τράπεζας με εκείνο της Λαϊκής Τράπεζας. 

Το 1983 το κτίριο της Ιονικής Τράπεζας κηρύχτηκε διατηρητέο. 

Με την απορρόφηση της Ιονικής Τράπεζας από την Alpha Τράπεζα Πίστεως το 2000 και τη δημιουργία της Alpha Bank, το κτίριο πέρασε στην ακίνητη περιουσία της τελευταίας. 

Σχεδόν αμέσως η Alpha Bank ξεκίνησε εργασίες για την ανακαίνιση/ανακατασκευή του κτιρίου. Στόχος ήταν να επαναφέρει στην αρχική και αυθεντική τους κατάσταση όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που είχαν αλλοιωθεί κατά τη συνένωση του 1958 

Σήμερα το εσωτερικό της διώροφης αίθουσας συναλλαγών της Ιονικής Τράπεζας αναπαριστά έντονα την ατμόσφαιρα που απέπνεε το κτίριο κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, τη 2η δεκαετία του 20ού αιώνα. 

Μια μοναδική συλλογή 

Τα τεκμήρια ανήκουν στη σπάνια συλλογή φωτογραφιών της Ιονικής Τράπεζας. Αποτελούν μοναδική μαρτυρία για τα κτίρια που οικοδόμησε η τράπεζα, τα οποία θεωρούνται σημαντικά δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.   

Το κτίριο στις εκδόσεις μας 

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για το κεντρικό κτίριο της Ιονικής Τράπεζας στο βιβλίο Οικοδομικό τετράγωνο 19. Η παρουσία της Alpha Bank στο κέντρο της Αθήνας, του Δημήτρη Φιλιππίδη, 2009, Αθήνα. Περιγράφει την ιστορία των κτιρίων της Alpha Bank, που καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος του οικοδομικού τετραγώνου 19 της Αθήνας.  

Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο Οικοδομικό τετράγωνο 19. Η παρουσία της Alpha Bank στο κέντρο της Αθήνας από το e-shop της Alpha Bank. 

Ο χώρος του Ιστορικού Αρχείου της Alpha Bank δεν είναι ανοικτός για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.